انتخاب هد ويدئويي كار سختي نيست!!
وقتي درباره سهپايهها و هدهاي ويدئويي صحبت ميكنيم، شايد مهمترين بخش از اين تجهيزات جانبي مربوط به هدها باشد. در واقع چيزي كه ميتواند خط تمايز بين يك سهپايه ويدئويي و يك سهپايه عكاسي باشد، هد سهپايه است و به همين دليل هدها را ميتوانيد به صورت ابزارهاي جانبي جداگانه تهيه كرده و روي سهپايههاي مختلف، از جمله سهپايههاي عكاسي نيز قرار دهيد. به همين دليل هم بسياري از افراد ترجيح ميدهند با خريد يك هد ويدئويي جديد، سهپايههاي قديمي خودشان را كه پيش از اين براي عكاسي استفاده ميكردهاند، تعميرات دوربين كانن تبديل به يك سهپايه فيلمبرداري كنند. خصوصا افرادي كه به طور معمول، پروژههاي فيلمبرداري حرفهاي انجام نميدهند با اين كار در خريد تجهيزات جديد صرفهجويي ميكنند و ميتوانند از پايههاي قبلي خودشان به صورت دو منظوره (عكاسي و فيلمبرداري) استفاده كنند. اما هدهاي ويدئويي كدامها هستند و هر كدام از آنها چه مشخصات و كاربردهايي دارند؟
خيلي از سهپايههايي كه در بازار عرضه ميشوند همراه با يك هد ارائه ميشوند و طبيعتاً به دليل تقاضاي بيشتر براي سهپايه عكاسي، اغلب اين هدها هم مخصوص عكاسان هستند. اما شما ميتوانيد هدهاي ويدئويي را به صورت جداگانه هم خريداري كرده و جايگزين اين هدها كنيد يا اصولاً سهپايههاي بدون هد خريداري كنيد و خودتان هد ويدئويي مناسب را براي آن انتخاب كنيد.
قبلاً در مقاله ديگري توضيح دادم كه وجود يك هد چقدر ميتواند در حركتهاي نرم و پيوسته دوربين در هنگام فيلمبرداري موثر باشد. در اين مقاله به معرفي انواع هدهاي ويدئويي و كاربرد هر يك از آنها در پروژههاي فيلمبرداري ميپردازم.
بال هد Ball Head
بالهدها يكي از انواع سر سهپايهها هستند كه كاربردهاي متنوعي دارند. اين هدها تقريباً مانند مفصل دست عمل ميكنند و به شما امكان ميدهند تا دوربين را به راحتي در هر زاويهاي قرار دهيد. عبارت بال يا Ball، اشاره به ساختار توپ مانند اين هدها دارد كه ميتواند در داخل يك پايه گوي مانند بچرخد و در هر زاويهاي محكم شود.
به اين ترتيب، بال هدها ميتوانند براي انواع زوايا در عكاسي و فيلمبرداري مورد استفاده قرار گيرند. نقطه قوت اين هدها اين است كه معمولاً با شل كردن يك پيچ اصطكاك، بلافاصله ميتوانيد زاويه و جهت دوربين را تغيير دهيد.
در واقع به لحاظ تئوري، يك توپ ميتواند به صورت ۳۶۰ درجه در هر زاويهاي بچرخد، اگر چه در عمل بال هدها نميتوانند به راحتي در زواياي رو به پايين قرار بگيرند و معمولاً يك شكاف روي گوي آن قرار دارد كه فقط از سمت همان شكاف ميتوانيد دوربين را رو به پايين بچرخانيد.
اما محدوديت ديگر اين هدها، عدم كنترل دقيق براي حركتهاي Panning و Tilt با آنهاست. زيرا وقتي بال را محكم كردهايد، هيچ حركتي ندارد و وقتي هم آن را باز ميكنيد، به سختي ميتوانيد با حفظ جهت كادر، آن را بچرخانيد و معمولاً كادر دوربين به هم ميخورد.
به همين دليل بال هدها براي فيلمبرداري تنها زماني استفاده ميشوند كه نخواهيد كادر دوربين را در حين كار حركت دهيد و فيلمبرداري، شامل كليپهاي كوتاه و بدون حركت دوربين باشد. از بهترين بال هدهاي موجود در بازار ميتوان به دو مدل Benro BH0 با يك پيچ اصطكاك و Benro B1 Double Action با سه پيچ اصطكاك اشاره كرد كه هر دوي آنها در نوع خود فوقالعاده و با قيمتي بسيار مناسب هستند.
https://iran-canon.com/%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%86/ |
هدهاي Pan و Tilt يا هدهاي جهتدار
هدهاي Pan و Tilt يكي از انواع هدهاي ويدئويي هستند كه معمولاً بيشترين كاربرد را براي فيلمبرداران تازهكار دارند. اين هدهاي ويدئويي همانطور كه از نام آنها پيداست، مخصوص حركتهاي Panning و Tilt طراحي شدهاند و بهترين هدهاي براي حركتهاي دوربين هستند.
علامت مشخصه آنها، دستههاي بلندي است كه شبيه به دنده اتومبيل هستند و ميتوانيد آنها را مانند يك پيچ بزرگ بچرخانيد و سهپايه را در همان جهت قفل كنيد. اما نكته مهم اينجاست كه با آزاد كردن يكي از پيچها، هد سه پايه ميتواند دقيقاً در همان جهت حركت كند و هيچ حركت يا پيچشي كه در آن جهت نباشد اتفاق نميافتد.
اين هدهاي ويدئويي معمولاً چندان گرانقيمت نيستند و راه حل خوبي براي فيلمبرداراني كه با دوربينهاي DSLR كار ميكنند هم به شمار ميروند. اما به دليل امكانات بسيار عالي و كاربرد عمومي كه دارند، برندهاي مختلف، انواع گوناگوني از آنها را توليد ميكنند كه برخي از آنها به دليل دقت و كيفيت بالايي كه دارند بسيار گرانقيمت هستند.
از جمله Pan هدهاي با كيفيت موجود در بازار، پن هد سه محوره Benro HD1 است كه ميتوانيد آن را تهيه كنيد.
هدهاي گيمبال يا Gimbal Head
هدهاي گيمبال مهندسي بسيار جالبي دارند. اگر تا بحال دو تا چنگال را در هم فرو كرده و آن را روي لب يك بطري معلق كردهايد احتمالاً يك نوع پايه گيمبال ابتدايي را ساختيد. در واقع كار گيمبالها اين است كه با پيدا كردن مركز ثقل دوربين و لنزهاي بزرگي كه روي آنها بسته شده است، بتوانند با كمترين فشار و اصطكاك، آنها را در تعادل نگه دارند.
گيمبالها هم مانند بال هدها، به شما امكان ميدهند تا دوربين را به سرعت در هر جهت و زاويهاي محكم كنيد. اما تفاوتي كه با بال هد دارند اين است كه در مورد بال هدها، وقتي دوربين و لنز بيش از حد تحمل بال هد سنگين باشند، باعث ميشود تا سر لنز، آرام آرام رو به پايين متمايل شود كه اصطلاحاً به اين اتفاق “كله كردن” لنز ميگويند. اما گيمبالها ميتوانند طوري لنز و دوربين را روي مركز تعادلشان نگه دارند كه به هيچوجه زاويه دوربين تغييري نكند.
گيمبالها معمولاً با Mount Collar لنزها كار ميكنند. يعني همان پايه مخصوص سهپايهها كه روي لنزهاي سنگين مانند Canon 70-200mm f/2.8L IS III كه وزن زيادي دارند ديده ميشود.
با گيمبالها به راحتي ميتوانيد عمل Panning و Tilt را انجام دهيد و حركت دادن دوربين (حتي دوربينهاي سنگين) با اين وسيله بسيار ساده و نرم انجام ميشود. يكي از بهترين هدهاي گيمبالي موجود در بازار Benro GH3 است كه در وبسايت نورنگار عرضه ميشود.
هدهاي هيدروليكي يا Fluid Head
هدهاي هيدروليكي را ميتوان نوعي از هدهاي Pan و Tilt هم در نظر گرفت كه البته همانطور كه از نام آن مشخص است، در ساختار آن از يك سيستم فشار هيدروليكي استفاده شده است. استفاده از اين سيستم باعث ميشود تا حركتهاي اين هد بسيار نرم و بدون فشار انجام شود.
اين هدها خصوصا براي فيلمبرداري با Camcorderهاي كوچك و دوربينهاي DSLR فوقالعاده روان و عالي عمل ميكند. قيمت اين هدها معمولاً چندان ارزان نيست، اما بسته به كيفيت و شركت سازنده آنها، ميتوانيد مدلهاي ارزان قيمتي از آنها را نيز در بازار پيدا كنيد. به عنوان مثال هد هيدروليكي Smith-Victor Pro 4 Professional يك هد سه محوره هيدروليكي است كه همراه با پايه سريع بازشو (Quick Realease) خودش، قيمتي حدود 70 دلار دارد.
Video Head يا هدهاي فيلمبرداري
اين هدهاي ويدئويي اختصاصاً نام فيلمبرداري را بر خود دارند و در واقع تركيبي از هدهاي Pan و Tilt و سيستم پيشرفته هدهاي هيدروليكي هستند تا بتوانيد دوربينهاي سنگين فيلمبرداري را بدون تكانهاي شديد و بسيار روان، حركت دهيد. طبيعتاً از آنجا كه اين هدها مخصوص فيلمبرداري ساخته ميشوند، تقريباً تمامي امكانات حرفهاي مانند صفحه مدرج براي چرخش Pan، تحمل وزن بالا، تراز حبابي و سيستم قفل بسيار قوي را در اين هدها ميبينيد.
در اغلب اين هدهاي ويدئويي ، پيچهايي با امكان تعريف شدت اصطكاك وجود دارد تا ميزان فشار دست روي پايهها را بتوانيد براساس وزن و حجم دوربيني كه روي آن قرار گرفته است تغيير دهيد. اين هدها با قيمتهاي مختلفي در بازار وجود دارند و ميتوانيد در فروشگاههاي آنلاين تجهيزات عكاسي، از هدهاي ۲۵ دلاري تا هدهاي ۱۲۰۰ دلاري را پيدا كنيد.
يكي از مناسبترين هدهاي فيلمبرداري محصول شركت Benro مدل S6 است كه ميتوانيد مشخصات بيشتر آن را در صفحه اين محصول مشاهده فرماييد.
چرخانندههاي دوربين يا Camera Rotators
برخي از هدهاي Pan و Tilt اين امكان را دارند كه بدون برهم زدن زاويه دوربين، جهت دوربين را از عمودي به افقي هم بچرخانند. چرخانندههاي دوربين، دقيقاً همين كار را ميكنند. با اين تفاوت كه پلتفرم هاي آنها براي چرخش دوربينهاي سنگين طراحي شدهاند و اينطور نيست كه تنها با يك پيچ كوچك به پليت روي دوربين متصل باشند.
البته اين سيستمها حتي براي دوربينهاي فيلمبرداري كوچك يا DSLR ها هم بسيار كاربردي هستند. به عنوان مثال يكي از اين چرخانندههاي دوربين به نام Stroboframe’s Vertaflip PHD On-Tripod Camera Rotator با قيمت حدود 30 دلار اين امكان را به شما ميدهد تا جهت كادر را بدون بر هم زدن محور دوربين، به راحتي از عمودي به افقي تغيير دهيد و ضمناً همچنان ميتواند مركز ثقل دوربين را روي مركز سهپايه حفظ كند.
اين قابليت كه مركز ثقل دوربين ثابت ميماند، براي دوربينهاي سنگين ، بسيار ضروري است و به حفظ تعادل دوربين كمك ميكند.